اخترشناسان در مطالعه اخیرشان شواهدی از وجود نخستین قمر در خارج از منظومه شمسی پیدا کرده‌اند.
شواهدی از وجود یک ماه در خارج از منظومه شمسی
عبارات مهم : ستاره
به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی میل، اندازه این “ماه فراخورشیدی” غول پیکر همانند سیاره گازی نپتون است و به دور یک سیاره فراخورشیدی به نام ” Kepler-۱۶۲۵b ” که ۸۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، می چرخد.
“ماه فراخورشیدی”(exomoon) یک ماه طبیعی است که بر گرد یک سیاره فراخورشیدی در خارج از منظومه شمسی یا ستاره های دیگر قرار دارد. از مطالعه تجربی ماه های طبیعی در سامانه خورشیدی می توان نتیجه گرفت که احتمالا آنها عنصرهای متداولی در سامانه های سیاره ای هستند.
شواهدی از وجود یک ماه در خارج از منظومه شمسی
تاکنون بیش از ۳۰۰۰ سیاره فراخورشیدی شناسایی شده است است ولی تاکنون وجود قطعی هیچ ماه فراخورشیدی به وسیله اخترشناسان تایید نشده بود.
دکتر “دیوید کیپینگ”(David Kipping)، استاد نجوم ” دانشگاه کلمبیا” گفت: این نخستین مورد شناسایی ماه در خارج از منظومه شمسی است.
اخترشناسان در مطالعه اخیرشان شواهدی از وجود نخستین قمر در خارج از منظومه شمسی پیدا کرده‌اند.
محققان داده های مربوط به ۲۸۴ سیاره کشف شده است به وسیله “تلسکوپ کپلر”(Kepler telescope) که حداقل ۳۰ روز به دور ستاره میزبان خود می چرخند را تجزیه و تحلیل کردند.
ماموریت کپلر یک تلسکوپ فضایی ساخت ناسا است که باهدف کشف سیارات فراخورشیدی مشابه زمین در سال ۲۰۰۹به فضا پرتاب شده است است و جهت این کار درخشندگی ۱۰۰ هزار ستاره را در عرض ۳٫۵ سال بررسی می کند تا نشانه ای از کم کردن درخشندگی بر اثرگذار سیاره ای بیابد. این ماموریت به نام ستاره شناس آلمانی “یوهانس کپلر” نامگذاری شده است است.
هنگام مطالعه داده ها گذر سیاره “Kepler-۱۶۲۵b”، اخترشناسان متوجه بعضی از ناهنجاری ها در داده ها شدند.
شواهدی از وجود یک ماه در خارج از منظومه شمسی
گذر در اصطلاح نجوم، هنگامی است که جرم کوچک تری از برابر قرص جرم بزرگتری در آسمان، گذر یا عبور کند.
کیپینگ گفت: ما انحرافات و تکان های کوچکی را در منحنی نور دیدیم که توجه ما را جلب کرد.
اخترشناسان در مطالعه اخیرشان شواهدی از وجود نخستین قمر در خارج از منظومه شمسی پیدا کرده‌اند.
در نجوم یک منحنی نوری یک نمودار از شدت نور یک جسم آسمانی یا منطقه به عنوان یک تابع از وقت هست. نور معمولا در یک فاصله یا گروه فرکانس خاص است.
پژوهشگران سپس داده های تلسکوپ هابل را که چهار برابر دقیق تر از تلسکوپ کپلر است به منظور بررسی دقیق و به دست آوردن شرح بیشتر، مورد بررسی قرار دادند.
شواهدی از وجود یک ماه در خارج از منظومه شمسی
پژوهشگران با استفاده از تلسکوپ هابل توانستند تمام سفر ۱۹ ساعته سیاره مذکور به دور ستاره میزبانش را مشاهده کنند.
پس از گذشت سه ساعت و نیم ساعت از مطالعه، پژوهشگران متوجه یک شیب کوچک در روشنایی این ستاره میزبان شدند و این شیب نشانگر عبور یک شی کوچک تر در برابر این ستاره بود.
دکتر کیپینگ گفت: به نظر می رسد اکنون یک ماه به طوریکه یک سگ پشت صاحب خود به آرامی راه می رود و او را دنبال می کند، در حال تعقیب این سیاره هست. متاسفانه مشاهدات هابل قبل از یک گذر کامل جهت اندازه گیری این ماه به آخر رسید.
این مطالعه که در مجله “Science Advances” منتشر شده، نشان می دهد که این سیاره غولپیکر گازی، ۷۵ دقیقه پیش از وقت آینده نگری شده، گذر خود را شروع کرده است.
بنابراین داده ها، دانشمندان ادعا می کنند که یک ماه وجود دارد که اکنون نیز در حال چرخش به دور این سیاره است و این به آن معناست که هر دو جرم آسمانی در حال چرخش بر روی یک مرکز جاذبه یکسان هستند و این عنوان در ستاره شناسی به عنوان “مرکز سنگینی سراسری”(barycentre) آشنا شده است است و باعث می شود که این سیاره از موقعیت مورد نظرش منحرف شده است و تلوتلو بخورد.
مرکز سنگینی سراسری، مرکز گرانیگاه دو جرم(یا بیشتر) است که در حال چرخش به دور یکدیگرند، یا نقطه ای است که هر دوی آنها(یا همگی) در اطراف آن می گردند. تصور کلی این مفهوم مهم در زمینه هایی مانند اخترشناسی و اخترفیزیک کاربرد دارد. فاصله از مرکز گرانیگاه یک جرم تا مرکز سنگینی سراسری را می توان همانند و به عنوان یک مسئله دو جسم محاسبه کرد.
هرگاه که یکی از آن دو جرم بطور قابل توجهی سنگینتر از دیگری است(و فاصله نسبتاً نزدیک است)، مرکز سنگینی سراسری معمولا در درون جسم سنگینتر قرار می گیرد. به جای اینکه دیده شود که به دور یک مرکز یکسان با جرم کوچک تر می گردد، جرم بزرگ تر به سادگی با کمی «تلو تلو خوردن» دیده می شود. در سامانه زمین و ماه، این مورد به گونه ای کامل قابل دیدن است که در آن مرکز سنگینی سراسری یکسان در داخل زمین و به طور میانگین ۴۶۷۱ کیلومتر از مرکز زمین قرار گرفته هست، شعاع سیاره زمین ۶٬۳۷۸ کیلومتر است.
هنگامی که جرم هر دو جسم برابر(یا نزدیک به برابر) هست، مرکز سنگینی سراسری یکسان آنها به طور کلی در مکانی میان آن دو واقع شده است است و هر دو جسم، مداری را در اطراف آن مرکز دنبال می کنند.
این انحراف خفیف در مدار سیاره می تواند به وسیله کشش گرانشی از یک سیاره دیگر نزدیک به وجود آمده باشد، ولی ستاره شناسان بر این باورند که در این سیستم ستاره ای، سیارات دیگری وجود ندارند.
آقای “تیچی”(Teachey) نویسنده ارشد این مطالعه گفت : “یک ماه همراه” می تواند سادهترین و طبیعیترین توضیح جهت شیب دوم در منحنی نور و انحراف وقت مدار باشد. لحظه مشاهده منحنی نور یک لحظه تکان دهنده بود به طوریکه تپش قلب من شدید شد و تنها به آن خیره شده است بودم.
پژوهشگران تخمین می زنند که این ماه تنها ۱.۵ درصد از جرم سیاره همراه خود را دارد. به رغم اندازه این ماه و سیاره میزبانش که بسیار بزرگ تر از زمین و ماه هست، ولی دانشمندان می گویند که نسبت جرم بین این دو مشابه است.
یافتن ماه فراخورشیدی ها سخت است لیکن آنها کوچک تر از سیاره همراهشان هستند و سیگنال گذر آنها نیز ضعیف است.سیاره های ایده آل جهت مشاهده ماه فراخورشیدی های عظیم در مدارهای بزرگ هستند و وقت های گذر آنها نیز طولانی است.
پژوهشگران در مطالعات آینده سیاره های هم اندازه سیاره مشتری که از ستارگان خود دور هستند را به وسیله دادهای تلسکوپ کپلر مورد بررسی قرار خواهند داد.
“تلسکوپ فضایی جیمز وب”(James Webb Space Telescope) ناسا نیز هنگامیکه پرتاب شود واقعا میتواند با داده های خود در آینده به آنها یاری رساند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب یک تلسکوپ فضایی بسیار پیشرفته است که بعد از ساخته شدن بزرگترین تلسکوپ فضایی دنیا محسوب خواهد شد. جیمز وب قرار است که وضوح و حساسیت بی سابقه ای را با استفاده از طول موج بلند (نارنجی-قرمز) نور مرئی، و از طریق مادون قرمز نزدیک به اواسط مادون قرمز (۰٫۶–۲۷ میکرومتر)، ارائه دهد. این تلسکوپ با همکاری شرکت های فضایی ناسا و آژانس فضایی اروپا در حال ساخت هست. تلسکوپ جیمز وب که یک ابزار جانشین جهت تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ فضایی اسپیتزر است قرار است تا سال ۲۰۲۱ تکمیل گردد و به وسیله موشک آریان ۵ به فضا پرتاب شود.
پروفسور کیپینگ در انتها گفت: به وسیله این داده ها ما می توانیم انتظار داشته باشیم که در آینده قمرهای واقعا کوچک را نیز رصد کنیم.
واژه های کلیدی: ستاره | سیاره | تلسکوپ | سراسری | مطالعه | استفاده از تلسکوپ | اخبار علمی و آموزشی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
